هفته گذشته، تولد ۳۴ سالگی من بود. در اولین هفته ۳۵ سالگیم، بطور تصادفی مقاله ای با عنوان ۳۵ کاری که باید برای موفقیت شغلی خود تا قبل از ۳۵ سالگی انجام بدید به دستم رسید. بخاطر این حُسن اتفاق و همزمانی، خالی از لطف ندیدم این کارها را با شما به اشتراک بگذارم. فقط ۲ تا نکته در مورد این مقاله وجود دارد. اول اینکه لازم نیست همه این ۳۵ کار را برای موفقیت شغلی خود انجام دهید، بلکه این مقاله فقط لیستی از مواردی که می تواند مفید باشد را ارایه می کند و خود شما می توانید تصمیم بگیرید کدام یک را به لیست خودتان اضافه کنید یا آن را از لیست حذف کنید.
نکته دوم این است که لازم نیست حتما این کارها را تا ۳۵ سالگی انجام بدهید. از آنجایی که انسان همیشه تمایل به تعویق انداختن کارهای سخت دارد، معمولا این گونه تیترها (که مثلا تا قبل از ۳۵ سالگی یا قبل از ۳۰ سالگی این کارها را انجام دهید) سعی دارند محرکی برای هدف گذاری شخصی با محوریت زمان محدود برای دستیابی به اهداف باشند. پس اگر شما هنوز به ۳۵ سالگی نرسیدید یا از آن عبور کردید، خیلی به این عدد ۳۵ دقت نکنید و متناسب با سن خودتان و اهداف کاریتان، لیستی تهیه کنید و روی آن تمرکز کنید. من شخصا اعتقاد دارم که در زندگی شغلی، تا قبل از ۴۰ سالگی باید ایجاد نمود و خلق کرد و بعد از ۴۰ سالگی باید برداشت کرد و حفظ کرد، البته برای هیچ کاری، هیچ سنی دیر نیست.
۱- دقیقا بدانید که چه کاری قرار است انجام دهید
فرض کنید شما یک دوست را بصورت تصادفی در آسانسور ملاقات می کنید که این توانایی را دارد شانسی برای بدست آوردن موقعیت شغلی مطلوب در اختیارتان بگذارد. البته این دوست شما خیلی از نظر زمانی وقت ندارد و شما فقط حدود ۳۰ ثانیه تا ۲ دقیقه وقت دارید نظر ایشان را جلب کنید. در این چند ثانیه محدود چه تصویری از خودتان و اهداف شغلیتان برای وی می سازید؟ جواب این سوال، دقیقا همان کاری است که شما باید بتوانید با آن آینده خود را تغییر دهید: کوتاه، موجز، موثر و ارزشمند.
۲- نقطه قوت کلیدی خود را بشناسید
شما در انجام چه کاری/کارهایی فوق العاده هستید؟ لیستی از آنها تهیه کنید. وقتی از افراد موفق این سوال را بپرسید، خیلی واضح و راحت، با گفتن چند کلمه کلیدی می توانند نقاط قوت خود را به شما می گویند.
۳- نقاط ضعف خود را بشناسید
طبیعی است هر فردی در انجام یک سری از کارها خیلی توانایی قابل توجهی نداشته باشد. نگران نباشید که نقطه ضعفی دارید، ولی اگر هنوز نقاط ضعف خود را نمی شناسید، باید کمی نگران باشید. خوشبختانه شما میتوانید با تکنیک های مهارتی، مدیریتی و منابع انسانی این تقاط ضعف را تبدیل به نقاط قوت کنید، به شرط آنکه ابتدا آنها را شناسایی کنید.
۴- یاد یگیرید چگونه تفویض اختیار کنید
هیچ فردی در جهان قادر نیست خودش همه کارها را به تنهایی انجام دهد. این مساله، وقتی در مسیر پیشرفت شغلی قرار می گیرید بیشتر نمایان می شود. شما باید بدانید کدام کارها را باید خودتان انجام دهید و کدام یک را باید به دیگران بسپارید. کارمندان، همکاران، شرکا تجاری و … همه از افرادی هستند که شما می توانید به آنها تفویض اختیار کنید.
۵- خطوط قرمز اهداف شغلی خود را ترسیم کنید
زندگی ممکن است فرصت های زیادی پیش رو هر انسانی قرار دهد. ممکن است در برهه ای از زمان، پیشنهادات کاری متنوعی به شما داده شود. آیا شما باید به همه آنها جواب مثبت بدهید؟ به عبارت دیگر، شما باید توانایی “نه” گفتن به برخی فرصت ها و پیشنهادات را داشته باشید. برای اینکه راحت بتوانید “نه” بگویید باید خطوط قرمز شغلی خود را بدانید. بخاطر دارم قبل از ۳۰ سالگی، تقریبا هر پیشنهاد کارآفرینی که به من ارایه می شد، بصورت جدی روی آن فکر می کردم. حتی بدلیل ورود به چند کسب و کار که با اهداف شغلی من سازگار نبود، زیان های مالی و زمانی هم پرداخت کردم. با کسب این تجربیات، اکنون براحتی می توانم به خیلی از پیشنهادات کاری جواب منفی بدهم. امیدوارم شما مثل من خیلی برای یاد گرفتن “نه” گفتن هزینه نکنید!
۶- کاری را انجام دهید که بتوانید با افتخار در موردش صحبت کنید
اساسی ترین نیاز برای یافتن شغل و کار کردن کسب درآمد است. افراد زیادی را سراغ دارم که فقط و فقط برای کسب درآمد و جبر روزگار کاری را انجام می دهند که هیچ علاقه ای به آن ندارند. اگر شما از این دسته افراد هستید و از سوی دیگر می خواهید در زندگی شغلی خود موفق باشید، ریسک کنید و کاری را انتخاب کنید و انجام دهید که وقتی در مورد آن صحبت می کنید چشمهایتان برق بزند، تن صدایتان تغییر کند و هیجان ناشی از آن، آدرنالین خونتان را افزایش دهد. این انتخاب، به نقاط قوت و ضعف شما (بند ۲ و۳) خیلی مربوط است.
۷- از اشتباهات گذشته درس بگیرید
همه افراد، حتی کارآفرینان موفق در مسیر شغلی خود اشتباهاتی انجام داده اند. شاید این جمله به نظر خیلی ساده باشد: “از اشتباهات گذشته درس بگیرید” ولی باور کنید عمل به آن خیلی ساده نیست. ممکن است شما هم افرادی را دیده باشید که از اشتباهات چیزی یاد نمی گیرند. البته این لزوما به معنای تکرار همان اشتباه نیست، بلکه مقصود از این جمله ایجاد خرد و دانش تجزیه و تحلیل شرایط، تصمیمات و تحلیل روابط علت و معلولی است که به نتیجه منجر شده است. با یادگیری از اشتباهات، شما می توانید تهدید ها را به فرصت تبدیل کنید.
۸- حد توانمندی های خود را جا به جا کنید
اگر شما میتوانید یک رویداد ۲۰ نفره را مدیریت کنید، وقت آن رسیده است که تلاش کنید یک رویداد ۱۰۰ نفره را مدیریت کنید. تا وقتی تلاشی برای افزایش حد توانمندیهای خود انجام ندهید، نمی توانید مهارت های خود را ارتقا دهید.
۹- کاری که می ترسید را انجام دهید
در راستای افزایش حد توانمندی هایتان (بند قبل) سراغ کاری بروید که از انجام آن ترس دارید. از منطقه راحت خود خارج شوید. اگر میترسید در مقابل جمع سخنرانی کنید، حتما آن را انجام بدهید. سخنرانی در مقابل جمع برای همه افراد کار راحتی نیست. انجام کاری که از آن می ترسید بعضی وقتها می تواند خیلی لذت بخش باشد.
۱۰- از شنیدن انتقادات ناراحت نشوید
به انتقاداتی که به عملکرد شغلی شما می شود به چشم بازخورد نگاه کنید. بازخورد یا فیدبک، تحلیل عملکرد شما از چشم دیگران است. حتی بازخوردهای مغرضانه نیز می تواند برای شما پیامهایی برای بهبود شرایط شغلی شما داشته باشد، ولی این کاملا بستگی به نحوه برخورد شما با انتقادات و فرد انتقاد کننده دارد.
۱۱- به دیگران بازخورد بدهید
اگر به نظر شما عملکرد همکار یا حتی مدیرتان می تواند بهبود یابد، به او بازخورد دهید. اگر مدیرتان رفتاری می کند که انگیزه تیمی را از بین می برد و ممکن است خودش متوجه این رفتار نباشد، فیدبک مناسب شما می تواند شرایط را بهبود دهد. از انتقاد کردن برای بهبود شرایط نترسید. البته حواستان باشد درست اینکار را انجام دهید.
۱۲- یاد بگیرید در جای مناسب “نه” بگویید
گفتن “نه” یکی از سخت ترین کلمات دستور زبان است. همانطور که در بند ۵ گفته شد، باید در تمامی مراحل مسیر شغلی، بدانید به کدام پیشنهادات و درخواست ها جواب مثبت دهید و به کدام یک “نه” بگویید.
۱۳- شبکه ای از افراد مورد اعتماد بسازید
بحث شبکه سازی (networking) از بحث های داغ کسب و کار است. این روزها با بالا گرفتن تب استارت آپ ها در کشور، بحث شبکه سازی نیز خیلی مورد توجه قرار گرفته است. افرادی را دیده ام که دیوانه وار دنبال شبکه سازی هستند، با همه افراد مهم ارتباط برقرار می کنند، کارت ویزیت رد و بدل می کنند و … . البته که مهمترین سرمایه اجتماعی هر فرد و کسب و کار این شبکه ها هستند، نباید در مورد شبکه سازی افراط کرد. ایجاد شبکه سخت است ولی سخت تر از آن، نگهداری و حفظ آن است. نکته مهم ایجاد شبکه ای است مورد اعتماد، به این معنی که در جاهایی از مسیر شغلی بتوانید از حضور و حمایت آنها اطمینان خاطر داشته باشید.
۱۴- درباره شغلتان با افراد صاحب نظر مشورت کنید
افراد متفاوتی می توانند به عنوان مشاور، الهام بخش ترسیم مسیر شغلی شما باشند. مدیرتان، همکارانتان یا حتی مادرتان می توانند در زمره این افراد باشند. با افراد مختلف و البته مناسب مشاوره کنید و به یاد داشته باشید شما باید تصمیم نهایی را بگرید، لازم نیست به حرف همه آنها گوش دهید، فقط الهام بگیرید.
۱۵- مطالب نامناسب مربوط به خودتان را از اینترنت پاکسازی کنید
اسم خودتان را به فارسی و انگلیسی در موتورهای جستجو (مثل گوگل) بنویسید و ببینید چه مطالب/عکس/فیلمی از شما در فضای اینترنت و شبکه های مجازی منتشر شده است. اگر خودتان محتوای نامناسب منتشر کرده اید یا اطلاعاتی که دلتان نمی خواهد بقیه بدانند وجود دارد، آن را اصلاح کنید. اگر منتشر کننده شخص دیگری است، می توانید با وی تماس گرفته و خواهش کنید محتوا را حذف کند.
۱۶- پروفایل لینکدین خود را حرفه ای کنید
اگر افراد حرفه ای در کسب و کار بخواهند در مورد شما مطلبی بدانند، احتمالا اولین جایی که دنبال آن خواهند گشت، شبکه اجتماعی لینکدین است. پس حتما پروفایل لینکدین خود را حرفه ای بسازید. برای داشتن یک پروفایل حرفه ای، مقاله هفته بعد را حتما مطالعه کنید.
۱۷- پرتفویی از کارهای موفق خود داشته باشید
حتما یک نسخه فیزیکی یا دیجیتال از مقالاتی که نوشته اید، کمپین های بازاریابی که طراحی و اجرا کرده اید، یا گزارش سالانه عملکردی و … را آماده داشته باشید. بهتر است آنها را در یک سایت شخصی به روز رسانی کنید. حتما در جلسات و برخورد با افراد (مدیر یا سرمایه گذار آتی) آنها را به سایت ارجاع دهید.
۱۸- یاد بگیرید بفروشید
وقتی شما برای استخدام به شرکتی میروید، در واقع دارید خدمات خود را میفروشید. اگر فروشنده نباشید نمی توانید خودتان را بفروشید! پس حتما یاد بگیرید که چگونه بصورت موثر و در زمان کوتاه بفروشید.
۱۹- مذاکره کردن را بیاموزید
تکنیک های مذاکره را بیاموزید. مذاکره یکی از روشهای بدست آوردن چیزهایی که دلتان می خواهد، است. البته جنگ و مبارزه هم روش دیگر است. پس برای بدست آوردن چیزهای دلخواهتان یا مذاکره کنید یا بجنگید!
۲۰- یاد بگیرید مدیرتان را مدیریت کنید
در مسیر شغلی، موارد متعددی رخ می دهد که شما روش کار، وظایف و شرایط را دوست ندارید. در این صورت شما یا باید تسلیم شوید و به شرایط تن دهید یا سعی کنید آن را (البته بصورت معقول و منطقی) تغییر دهید. در این صورت شما باید تکنیک های مدیریت مدیرتان را بیاموزید.
۲۱- یاد بگیرید ایمیلهای موثر و حرفه ای بزنید
ارسال ایمیل یکی از راه های برقرار ارتباط و رسیدن به خواسته های شماست. ایمیل به نوعی یک روش مذاکره نیز هست. ایمیل لحن و تن صدا را انتقال نمی دهد بنابراین امکان درک اشتباه پیام بالاتر است. اینکه شما بیاموزید ایمیلهای حرفه ای بزنید که به اهدافتان برسید، مهارتی خاص و منحصر بفردی خواهد بود.
۲۲- حرفه ای دست بدهید
دست دادن در جلسات و ملاقات ها آداب و روشهایی دارد. البته شاید این مورد جزو آموزشهای دیپلمات ها باشد، ولی یاد گرفتن آن برای مدیران و کارآفرینان توصیه می شود. روش دست دادن در ملاقات اول می تواند تصویری مطلوبی از شما برای طرف مقابل بسازد.
۲۳- از یک سیستم یادآوری وظیفه مناسب خودتان استفاده کنید
همه تجربه نوشتن وظایف را در دفتر خود داریم. با رواج موبایلهای هوشمند، برنامه های زیادی برای مدیریت وظایف طراحی شده است. البته همه این برنامه ها برای همه مناسب نیست و کار نمی کند. بنابراین برنامه مناسب خودتان را پیدا کنید و از آن بهترین نحوه را بگیرید.
۲۴- سطح انرژی و ساعت بیولوژیک بدن خود را بشناسید
برخی افراد ساعتهای صبح پر انرژی تر و هوشیار ترند، برخی وسط روز، برخی عصر ها و بعضی هم نیمه شب ها. شما باید بدن خودتان را بشناسید و ساعت مناسب را برای انجام کار مناسب انتخاب کنید. در این صورت، کارایی شما به بالاترین حد خود می رسد.
۲۵- خواب منظم داشته باشید
میزان ساعت خواب مورد نیاز خود را بدانید و خود را مقید کنید در ساعات منظمی (حتی در آخر هفته و تعطیلات) مطابق آن بخوابید. خواب منظم و کافی در تقویت حافظه و طول عمر موثر است.
۲۶- یاد بگیرید چگونه استرس خود را مدیریت کنید
فراموش کنید شغلی داشته باشید که به شما استرس وارد نکند. استرس در تمامی مقاطع شغلی وجود خواهد داشت. چه شما کارمند ساده باشید یا مدیرعامل یه هلدینگ بزرگ، حتما استرس خواهید داشت. پس ناچارید روش مدیریت استرس را بیاموزید.
۲۷- بیش از حد و بی دلیل عذرخواهی نکنید
عذرخواهی کردن رفتار مودبانه و پسندیده ای است. البته عذرخواهی های بیش از حد و بی دلیل، یا عذرخواهی برای اتفاقاتی که خارج از کنترل شما بوده، نشان دهنده اعتماد به نفس پایین، غیر حرفه ای بودن و مهارت کم است. وقتی عذرخواهی کنید که بتوانید شرایط را بطور قابل توجهی تغییر دهید.
۲۸- بر “سندروم ایمپاستر” غلبه کنید
سندرم ایمپاستر (impostor syndrome) یک پدیده روانی است که در آن افراد نمی‌توانند موفقیت‌هایشان را بپذیرند. بر خلاف آنکه شواهد بیرونی نشان میدهد که فرد با رقابت و تلاش به موفقیت رسیده‌اند خود فرد تصور میکند که لیاقت موفقیت را ندارد و آنها کلاه‌بردارند. دلایل موفقیت خوش‌شانسی، زمان‌بندی یا نتیجه فریب دادن دیگران که آنها باهوش یا تلاش‌گر هستند در نظر گرفته شده و توسط خود فرد مورد پذیرش قرار نمی‌گیرد. اگر چنین تفکری دارید، حتما بر آن غلبه کنید. شما لیاقت موفقیت هایی که کسب کرده اید، را دارید.
۲۹- یک برنامه جایگزین شغلی داشته باشید
اگر به هر دلیل غیر منتظره و غیر قابل پیش بینی شما فردا کارتان را از دست دهید، چه کار خواهید کرد؟ به این موضوع فکر کنید و یک برنامه جایگزین اضطراری در نظر بگیرید.
۳۰- یک کار/پروژه کنار کار اصلی هم داشته باشید
اگر میتوانید، مشاوره دهید یا یک پروژه مرتبط با مهارت هایتان در کنار کارتان انجام دهید. این کار علاوه بر کسب درآمد، شما را با افراد بیشتری آشنا می کند و شبکه اجتماعی شما را وسیع می کند، ضمن اینکه روحیه شما را نیز بهبود می بخشد. فقط حواستان باشد خودتان را تحت فشار زیاد قرار ندهید.
۳۱- برای دوران بازنشستگی سرمایه گذاری کنید
شاید فکر کردن به بازنشستگی در مراحل اولیه مسیر شغلی جالب نباشد، ولی حتما برای آن دوران سرمایه گذاری و سرمایه اندوزی کنید. ابزارهای مختلف مالی و پولی برای این هدف وجود دارد. صندوق های بازنشستگی، بیمه عمر، سپرده های بلند مدت و … همه از این دست هستند.
۳۲- روی خودتان سرمایه گذاری کنید
جهان هر روز در حال تغییر و رشد است و شما برای اینکه در حرفه خود به روز باشید، باید همواره مهارتهای خود را به روز رسانی کنید. روی خودتان سرمایه گذاری کنید و مهارت هایتان را ارتقا دهید.
۳۳- در فعالیتهای غیر انتفاعی شرکت کنید
مهارتهای حرفه ای خود را در اختیار فعالیتهای خیریه و غیر انتفاعی قرار دهید. در این صورت حال بهتری خواهید داشت و سهم خود را به دنیا و همنوعان خود ادا می کنید.
۳۴- بدانید چه چیز را نمی خواهید
بعضی اوقات فهمیدن چیزی که دقیقا می خواهید سخت است. در این مواقع دانستن چیزهایی که نمی خواهید به حل مسله کمک می کند. آیا از شغل بازاریابی بدتان می آید؟ از یک شرکت دولتی خشک؟ پس آن را انتخاب نکنید. با حذف گزینه هایی که دلخواه شما نیست، گزینه های مانده روی میز انتخابهای بهتری خواهند بود.
۳۵- همواره اهداف شغلی جدیدی انتخاب کنید
طبیعی است در مسیر شغلی به هدفی که تعیین کرده بودید، برسید. بعد از آن چه می کنید؟ متوقف می شوید؟ بنابران لازم است بعد از رسیدن به هر هدف، هدف بعدی انتخاب شود. هدف شغلی بعدی شما چیست؟ جواب این سوال کمی سخت بنظر می رسد.
